Algemene informatie over de egel.
De egel is een van de langst voorkomende zoogdieren op aarde, en is een bekende verschijning in veel West-Europese tuinen. Ze staan bekend om hun stekelige vacht en de gewoonte om zich op te rollen bij gevaar. Helaas zijn die stekels niet opgewassen tegen auto’s en worden er jaarlijks vele egels doodgereden.
– De egel heeft een dikke spierkap met een stekeldragende huid op zijn rug, waardoor de egel zich kan oprollen. Bij het oprollen trekt deze spierkap samen, richten de stekels zich op en verbergen het hele lijf. Zo wordt het een stijve, stekelige bal.
– Egels worden zo’n 22,5 tot 27,5 centimeter lang en 12 tot 15 centimeter hoog.
Op de rug van een egel zitten ongeveer 6000 stekels van 2 tot 3 centimeter lang. – – Gemiddeld gaan de stekels zo’n 18 maanden mee voordat ze vervangen worden.
– Egels wegen tussen de 400 en 1200 gram en kunnen in gevangenschap 8 tot 10 jaar oud worden, maar in de natuur worden ze vaak niet ouder dan 6 jaar. Vaak worden ze dood gereden door auto’s, omdat ze zich oprollen midden op de weg…
Egels zijn solitaire dieren, ze leven op zichzelf en niet in een groep. Ook zijn het nachtdieren, overdag slapen ze in een nest die ze gemaakt hebben van takjes, bladeren en ander nestmateriaal. ’s Nachts lopen egels vele kilometers om voedsel te zoeken of naar een partner in de paartijd.
Egels zijn vleesetende insecteneters. Ze eten slakken, wormen en insecten als mestkevers en rupsen. Ook eten ze spinnen en een enkele keer pakken ze kikkers, padden hagedissen, jonge muizen, eieren en aas, of fruit en paddenstoelen.
Als het kouder wordt en er is niet voldoende voedsel meer te vinden, zoekt de egel zijn nest op voor de winterslaap. Hij moet dan wel lekker vet zijn en genoeg gegeten hebben, anders kan het zijn dat de egel het niet overleeft. Al het extra voedsel dat hij in de herfst eet wordt opgeslagen als vetreserve. Volwassen egels gaan eind november slapen, jonge egels vaak pas eind december. Eind april, begin mei worden de egels weer wakker.
Tijdens een winterslaap daalt de hartslag van 100-150 keer per minuut naar 20 keer per minuut, en kan zijn lichaamstemperatuur dalen van 38 graden naar 4 graden…
Door het energieverbruik op zo’n laag pitje te zetten, kan de egel het zonder eten of drinken wel een half jaar uithouden! Tijdens het slapen maakt hij het vet op dat hij in zijn flanken heeft opgeslagen. In het begin van de winterslaap valt de egel tot 4 gram per dag af, later nog maar 1 tot 2 gram per dag.
Na een winterslaap kan een egel wel 30% van zijn lichaamsgewicht verloren zijn.
Egels hebben schattige zwarte kraaloogjes, maar ze zijn zo bijziend als een mol. Daarentegen is hun reuk en gehoor juist zeer goed ontwikkelt. Ook is de tastzin zeer fijngevoelig. Door middel van buikharen en snorharen voelt de egel wat hij onderweg tegenkomt, en onder hun voetzolen zitten sensoren waarmee ze trillingen op kunnen vangen.
Er is nog iets bijzonders met het opvangen van geuren van egels; ze zijn in het bezit van het orgaan van Jacobsen. Hiermee kunnen ze ook geuren opvangen via hun tong! Dit extra zintuig ligt tussen het gehemelte en de neusholte; het is een buisje dat bekleed is met reukepitheel.
Hoe de egel dit doet, gaat als volgt:
Eerst pikt de egel een bijzondere geur op en onderzoekt met het orgaan van Jacobsen het nieuwe luchtje.
Daarna komt er een flinke hoeveelheid schuimend speeksel vrij. Als daar een tijdje op gesmakt is, spuugt de egel het speeksel op zijn rug, terwijl hij zich in de vreemdste bochten wringt. In de egelopvang noemen wij dit speekselen. Door dit te doen maakt de egel het orgaan weer schoon en klaar voor nieuwe geurprikkels.
Egels zijn parasietendragers. Een egel met een goede weerstand heeft geen of weinig parasieten. Er kunnen soms ook teken tussen hun stekels zitten. Als er een egel in de opvang komt met teken, halen we deze eruit.